Hemelvaart – één van de minst bekende christelijke feesten. Bij Kerst hebben we allemaal wel een gevoel. Bij Pasen niet minder. Maar Hemelvaart? Het interview voor de dienst spreekt boekdelen. Hemelvaartsdag brengt een vrije dag met zich mee. Daar wordt je in ieder geval vrolijk van.

Voor de eerste volgelingen van Jezus was de dag van hemelvaart een vreugdevolle aangelegenheid. De evangelist Lucas vertelt dat de discipelen, nadat Jezus naar de hemel was gegaan, in grote vreugde naar Jeruzalem terugkeerden en in de tempel God loofden. We zeggen altijd ‘scheiden is een beetje sterven’.  Waar komt die feeststemming dan vandaan?

Voor Lucas vormt Hemelvaartsdag de climax van zijn evangelie, hoewel hij er weinig woorden aan wijdt. ‘Jezus ging heen en werd opgenomen in de hemel.’ Bij hem valt de nadruk hier niet op. Dan hoeven wij ons het hoofd niet te breken over het hoe en wat van de hemelvaart. Er zijn belangrijker zaken op deze dag aan de orde. Wat dan? Wat is die climax waardoor de eerste christenen in de wolken zijn?

Lezen: Lucas 24 : 50 – 53

 

‘Terwijl hij hen zegende ging hij van hen heen en werd opgenomen in de

hemel.’

Lucas 24 : 51

The End
Lucas is zo klaar met de hemelvaart. Wij vaak ook. In een paar sobere zinnen is het bij de evangelist gedaan. Vier stuks. Jezus zegent zijn leerlingen en wordt opgenomen in de hemel. Dat is één. En dan twee. De discipelen knielen neer voor Jezus. Drie. En ze keren blij terug naar Jeruzalem, naar de tempel. Vier. Daar houden ze de lofzang gaande.

Dit is merkwaardig. Afscheid nemen is een beetje sterven, luidt het gezegde. Het evangelie van Lucas eindigt na de verdwijning van Jezus eigenlijk heel vrolijk. Niemand pinkt een traan weg. Kenners zouden zeggen: Lucas breidt een  doxologisch slot aan zijn evangelie. Lof, eer en prijs voor God! Een opgewekt einde van het evangelie. Bijzonder. Hoe dat komt?

Priester
Bij Lucas is de hemelvaart op zich, zijn hemelen, eigenlijk bijzaak. Daar valt bij hem de nadruk in ieder geval niet op. En dat is fijn in zoverre; dan hoeven wij ons het hoofd niet te breken over het hoe en wat van hemelvaart. Doet de Bijbel ook niet. Heel sobertjes schrijft Lucas over die steen des aanstoots voor moderne mensen: ‘Hij ging van hen heen en werd opgenomen in de hemel.’ Door zijn Vader in de hemel natuurlijk. De wegen scheiden zich. Dat was het. Alle nadruk legt de evangelist aan het eind van zijn evangelie op iets anders. Namelijk op de zegende Jezus! Of te wel op de priester Jezus, want het waren vooral de priesters die in die tijd de mensen zegenden.

Lucas heeft wat met priesters en helemaal met zegende priesters. Met zo iemand begon hij zijn geschrift dan ook. In het eerst hoofdstuk lezen we over de priester Zacharias. Na zijn offerdienst in de tempel wil Zacharias de wachtende mensen buiten zegenen. Hij kreeg het niet voor elkaar. Stom. Er was ongeloof bij hem  in het spel. Het blokkeerde. Jezus is anders, vol vertrouwen in de Vader. Hij werpt geen versperringen voor de hemel op.

Jezus slaagt er wel in te zegenen. Veertig dagen na zijn opstanding neemt hij zijn discipelen mee uit Jeruzalem naar Bethanië. ‘Daar hief hij zijn handen op en zegende hen,’ schrijft Lucas over een geslaagde missie. ‘Zouden zijn discipelen de littekens van de spijkers in zijn handen hebben zien zitten?’ denk je dan. Het moet haast wel. Jezus blijkt de ware priester te zijn. Hij is het die zichzelf opofferde en zo God bij mensen brengt en mensen bij God. Nu pas, helemaal aan het eind van het evangelie, bij  de hemelvaart erkennen zijn discipelen de gekruisigde als de weg naar God. Als verzoening. ‘Zijn discipelen knielen voor hem neer,’ schrijft Lucas. Teken van herkenning en erkenning. Hij is het! De weg, de waarheid en het leven, schrijft een collega-evangelist, Johannes. En dat is best lof, eer en prijs waard!

De orthodoxe kerk bouwt daarom juist op deze dag een feestje in tegenstelling tot ons. Zo zie je maar. Christenen uit verschillende hoeken vullen elkaar aan en je kunt altijd van elkaar leren. Misschien werkt hun vreugde in de toekomst ook aanstekelijk op protestanten? Zaak om met de oecumene bezig te blijven.

Aan de macht
We hebben dus na de hemelvaart van Jezus een priester in de hemel, staat er zo mooi in de brief aan de Hebreeën. Er staat zelfs hogepriester. En die Jezus heeft daar een mooi plekje ingenomen. Het beste plekje. Hij zit naast God op de troon in de hemel verkondigen evangelisten en apostelen. Een ereplaats. Vanaf die troon wordt de wereld geregeerd, weet de Bijbel. Ezechiël ziet in een visioen de plek waaromheen de kosmos draait:  de hemeltroon. Hierop worden de echte  beslissingen genomen. Wat het beeld van Jezus op de troon zegt: de priester Jezus is in Gods regering alles bepalend geworden. Zijn priesterlijk invloed geeft de doorslag. Allerlei machten kunnen we als alles bepalend beschouwen in ons leven: ijzeren natuurwetten, geluk of pech, vergankelijkheid en dood, het kwaad, cynisme. Daar wordt niemand echt vrolijk van.

De volgelingen van Jezus loven voortdurend in de tempel God. Voor hen was de grootste en sterkste in dit heelal een liefdevol, toegewijd en gul persoon: hij die met doorboorden handen hen zegende: Jezus was hun priester, die zijn leven geofferd had voor de zijnen. Doorboorde handen. De liefde aan de macht. Ik denk dat ook wij dat beeld nooit meer kwijt zullen raken, ook al is onze Heer in de hemel. Het blijft bij ons. We nemen het teken, dat geen teken van afscheid is, maar van onafscheidelijke liefde met ons mee, vandaag en morgen en alle dagen van ons leven.

Genoeg over Jezus, als de zegenende Jezus, als priester. Nu nog iets over discipelen op een speciale locatie in Jeruzalem. In de tempel. Zolang het duurt. Tot Pinksteren hebben ze nog de tijd.

Deel twee
‘Lucas is zo klaar met hemelvaart,’ zei ik aan het begin van de preek. Een paar zinnen en dan is het  gedaan. Punt. Schijn bedriegt. De evangelist loopt slechts warm voor wat er komen gaat. God is namelijk nog lang niet klaar met zijn wereld. Die paar opmerkingen in zijn evangelie over Jezus’ verhuizing vormen het bruggetje naar een groots vervolg. Lucas zal een dik boek van 28 hoofdstukken als vervolg schrijven. De kerk heeft zijn deel II de naam Handelingen der apostelen meegegeven. Hemelvaart blijkt geen eindpunt, maar het begin van de reis van Jezus door de wereld, hier bij ons.

De reis zal beginnen bij de tempel in Jeruzalem en eindigen.. Ja waar en wanneer eigenlijk? Wanneer zal het genoeg zijn? Nooit. We hebben onze handen er nog altijd aan vol. Lucas’ evangelie eindigt in de tempel waar het ook met Zacharias in de tempel begon, waar in het laatste hoofdstuk van zijn eerste werk elf en straks weer twaalf discipelen bij elkaar zijn voor de taak waartoe Jezus hen geroepen heeft. Het is nog even wachten, totdat zij kracht uit de hemel zullen ontvangen, de heilige Geest, om de wereld in te trekken met het evangelie van Jezus Christus, die niet in te vergetelheid mag raken nu achter wolken. Zij zullen in de voetsporen van Jezus als priesters, God  vertegenwoordigen voor de wereld en de wereld vertegenwoordigen bij God. ‘Aan ons is de verkondiging van de verzoening toevertrouwd, ’schrijft de apostel Paulus. Of te wel:  zij zijn gezegend om tot een zegen voor anderen te zijn. En wij met hen.

Gezegend
Aan het eind van iedere kerkdienst deelt God zijn zegen uit. Vat dit niet als een waardige afsluiting van de viering op. Zo dit hebben we ook weer gehad. Het is een begin. Het begint in de kerk en waar zal het eindigen? Hier scheiden wel is waar onze wegen, maar Jezus gaat in de kracht van de Heilige Geest met ons mee. Zegenen. Het is pure verkondiging. Woordbediening. Naast dat God zijn Woord van nabijheid geeft, ontvangen wij als leden van de gemeente van Christus de opdracht het open veld van de komende week in te gaan om tot een zegen voor anderen te zijn. Na Jezus’ Hemelvaart zijn de volgelingen aan zet.

Op eigen benen, volwassen, is het nu hun beurt, die van ons. Na de Handelingen van Jezus in het evangelie volgen de Handelingen van zijn volgelingen. Wij zijn aan zet om als gezegende mensen de naam van Jezus te laten landen op aarde en om zijn Koninkrijk in belofte en gebod te verkondigen en te doen.

Geert Boogaard dichtte:

Er is in de zegen
nooit  afscheid
altijd een meegaan
een doordringing met zondag
met de kerkdienst
van tijd
gelijk met zuurdeeg
het brood.

 

Geef een reactie